فوق تخصص گوارش دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، گفت: رفلاکس معده؛ به بازگشت اسید و محتویات معده به مری گفته و در اصطلاح عامه با عنوان " احساس ترش کردن" شناخته می شود.

فوق تخصص گوارش دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، گفت: رفلاکس معده؛ به بازگشت اسید و محتویات معده به مری گفته و در اصطلاح عامه با عنوان " احساس ترش کردن" شناخته می شود.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی استان؛ دکتر امین آزاد با بیان اینکه برگشت اندک محتویات معده به مری، طبیعی در نظر گرفته می شود، افزود: این حالت کوتاه مدت بوده، معمولا بعد از غذا اتفاق می افتد و علامتی در بیماران ایجاد نمی کند که به آن رفلاکس فیزیولوژیک می گویند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان عنوان کرد: در برخی از موارد محتویات و اسید معده به صورت پاتولوژیک یا بیماری گونه از معده به مری برگشت کرده، تکرر یافته و در نهایت علامت دار می شود.

وی با اشاره به اینکه این بیماری بسته به نوع مواد غذایی مرسوم در جوامع، ژنتیک و نژاد افراد شیوع متفاوتی دارد، اذعان داشت: شیوع بیماری رفلاکس معده در کشورهای ژاپن، کره و چین کم و بالعکس در کشورهایی مانند آمریکا شیوع بیماری در حدود 10 تا 20 درصد و گاهی به حدود 35 درصد نیز می رسد.

وی اضافه کرد: به نظر می رسد شیوع رفلاکس در ایران در بعضی از مناطق حدود 15 تا 20 درصد است اما تخمین این آمار دقیق نیست زیرا ممکن است گروهی برای درمان اقدام نکرده یا اساسا این اتفاق را بیماری تلقی نکنند.

نشانه ها و علائم رفلاکس معده

دکتر آزاد در ادامه با اشاره به علائم بیماری رفلاکس معده اظهار داشت: یکی از مهمترین علامت های این بیماری در اصطلاح عامه با عنوان سوزش سر دل شناخته شده است که در این حالت احساس سوختن و یا درد سوزشی در پشت جناغ سینه حس می شود.

وی با بیان اینکه برخی از بیماران مبتلا به رفلاکس اسید ممکن است با درد قفسه سینه به پزشک مراجعه کنند، تصریح کرد: این درد قفسه سینه بسیار شبیه درد ناشی از بیماری های قلبی است و در بعضی از موارد با بیماری های قلبی نیز اشتباه گرفته می شود.

فوق تخصص گوارش دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، گفت: این درد به صورت فشاری و یا سوزشی در جناغ سینه حس می شود و به پشت کمر و فک ها انتشار می یابد.

وی با عنوان این مطلب که رفلاکس معده باعث درد قفسه سینه می شود اما مهمترین عامل این دردها بیماری های قلبی هستند، ابراز داشت: قبل از اینکه درد قفسه سینه را ناشی از بیماری های گوارشی بدانیم باید آن را از نظر بیماری های قلبی بررسی و سپس تحت بررسی های گوارشی قرار گیرد.

وی احساس ورود ناگهانی محتویات معده به طرف حلق، سوزش حلق، مزه شوری در دهان، افزایش ترشح بزاق، بلع سخت و احساس گیر کردن لقمه در گلو و حالت تهوع مزمن را از دیگر علائم این بیماری دانست و افزود: برخی از بیماران مبتلا به رفلاکس معده به طور مزمن دچار تهوعی هستند که به درمان های معمول پاسخ نمی دهد.

دکتر آزاد بیان نمود: در برخی از مراجع پزشکی از این بیماری با عنوان بیماری هزار چهره یاد می شود، زیرا در هر فرد علائم رفلاکس متفاوت است.

وی اضافه کرد: این بیماری گاها با سرفه های مزمن نیز همراه است یعنی بیمارانی هستند که با علائم سرفه به پزشک مراجعه کرده و پس از بررسی هایی متوجه می شوند که از لحاظ ریوی مشکلی نداشته و سرفه ها ناشی از رفلاکس معده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان ادامه داد: گروهی از افراد مبتلا به رفلاکس نیز با التهاب تارهای صوتی (لارنژیت) یا گرفتگی صدا به پزشک مراجعه می کنند.

روش های تشخیصی رفلاکس معده

فوق تخصص گوارش دانشگاه علوم پزشکی استان، گفت: چنانچه بیمار با علائم سوزش سر دل، حالت تهوع، مزه شوری دهان و از این قبیل علائم به پزشک مراجعه کند تشخیص راحت است و با علامت های بالینی درمان صورت می گیرد.

وی خاطر نشان کرد: اگر در این روش، بیماری به درمان پاسخ ندهد، کارهای تشخیصی و درمانی پیشرفته تری مانند اندوسکوپی برای فرد انجام می گیرد.

آیا همه بیماران رفلاکسی برای درمان به اندوسکوپی نیاز دارند؟

دکتر آزاد با بیان اینکه همه بیماران مبتلا به رفلاکس معده نیازی به اندوسکوپی ندارند، اظهار داشت: در صورتی که درمان های معمول با پاسخ مناسب همراه نباشد و یا اینکه افراد دچار بلع سخت شوند بگونه ای که در هنگام غذا خوردن لقمه به سختی از گلو پایین برود و فرد مجبور به نوشیدن آب شود، اندوسکوپی تجویز می شود.

وی یادآور شد: استفراغ های متعدد، کم خونی و کاهش وزن از جمله علائم خطری هستند که بدون در نظر گرفتن سایر علامت ها، لازم است با مشاوره پزشک برای بیمار، اندوسکوپی صورت گیرد.

فوق تخصص گوارش دانشگاه علوم پزشکی استان، اذعان کرد: طبق تحقیقات صورت گرفته، افرادی که بیماری رفلاکس مزمن معده به مری دارند، مستعد ابتلا به نوع خاصی از سرطان مری هستند.

وی با اشاره به اینکه به طور کلی افرادی در این گروه قرار می گیرند که استعداد بیشتری برای ابتلا به سرطان مری دارند، ادامه داد: افراد بالای 50 سال، افراد چاق، سفید پوست، سیگاری و افرادی که در اندوسکوپی مشخص شده باشد که شلی سر معده (فتق ناحیه هیتال؛ محل ورود معده به مری) دارند، مستعد ابتلا به سرطان مری هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان توصیه نمود: افرادی که دارای علامت های خطر هستند یا اینکه دچار بلع سخت شده و به درمان های معمول جواب نمی دهند، باید اندوسکوپی شوند تا در صورت وجود مشکل سریعا تحت درمان مناسب قرار بگیرند.

وی اذعان کرد: به طور کلی وجود رفلاکس معده در افراد زمینه ایجاد سرطان مری را ایجاد می کند ولی این خطر در درجه پایینی است بنابراین نباید موجب اضطراب بیماران شود.

وی ادامه داد: البته اندوسکوپی در یافتن عوارض رفلاکس معده به مری حساسیت دارد ولی برای تشخیص قطعی رفلاکس اسید یا سایر انواع رفلاکس از روش های کمک تشخیصی مانند اندازه گیری PH  محل اتصال مری به معده استفاده می شود که عملا در همه جا در دسترس نبوده و هزینه بر است.

درمان بر اساس دوز بیماری صورت می گیرد

دکتر آزاد درمان بیماری رفلاکس را مهم عنوان کرد و گفت: برای افرادی که در هفته یک تا دو بار دچار رفلاکس می شوند و علائم مختصری دارند، از داروهای ضد اسید با دوز و میزان کم استفاده می شود.

وی افزود: کنترل های تغذیه ای، کاهش وزن، بالا آوردن تختهای بلند(10 سانتی متر) برای درمان رفلاکس های شبانه، دراز نکشیدن پس از صرف غذا به مدت 2 تا 3 ساعت، پرهیز از مصرف غذاهای چرب، چای، قهوه، شکلات و نوشابه های گاز دار از جمله توصیه های غذایی و بهداشتی موثر در رفع رفلاکس معده است.

فوق تخصص گوارش دانشگاه علوم پزشکی استان با بیان اینکه افرادی که بروز علائم رفلاکس در آنها متوسط است، نباید کمربند شلوار خود را خیلی محکم ببندند؛ تصریح نمود: استفاده از الکل و سیگار نیز موجب تشدید رفلاکس می شود بنابراین به افراد توصیه می شود به هیچ عنوان از این مواد استفاده نکنند.

وی اظهار داشت: داروهای مختلفی برای این بیماران استفاده می شود که با مکانیسم های مختلف موجب کنترل اسید معده شده و علامت های بیمار در بسیاری از شرایط بهبود می یابد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان، خاطر نشان کرد: داروهای درمانی برای رفلاکس معده باید تحت نظر پزشک اسفاده شوند تا عوارضی را برای فرد ایجاد نکنند.

تاثیر عفونت معده بر تشدید علائم رفلاکس معده

وی در خصوص این موضوع که عامل عفونی خاصی به نام هلیکوباکتری پیلوری(عفونت معده) موجب تغییراتی در معده می شود و در بعضی از موارد بیماری را علامت دار می کند، ابراز کرد: تاکنون نظر قطعی مبنی بر تاثیر وجود این عفونت بر تشدید رفلاکس معده و کاهش علائم رفلاکس با ریشه کنی این میکروب وجود نداشته است.

وی ادامه داد: در افرادی که فقط علامت های رفلاکس مانند سوزش سر دل، احساس برگشت غذا و احساس تهوع دارند توصیه به بررسی برای عفونت هلیکوباکتری پیلوری نمی شود ولی اگر فرد دارای علائم دیگری مانند سوزش معده در ناحیه میانی شکم و درد شدید شب هنگام باشد، باید از نظر ابتلا به عفونت هلیکو باکتری تحت بررسی قرار گیرد.

فوق تخصص گوارش دانشگاه علوم پزشکی استان یاداور شد: در افراد جوانی که نمی توانند به صورت منظم دارو مصرف کنند و یا اصلا قادر به مصرف دارو نیستند، در موارد خاصی به انجام عمل جراحی در آنها توصیه شود.

وی ادامه داد: در عمل جراحی که برای این بیماران صورت می گیرد، با روش های خاصی ورودی مری را تنگ می کنند که در گروهی از بیماران بسیار موثر بوده اما تصمیم قطعی به عهده پزشک است.

دکتر آزاد در پایان اذعان کرد: البته روش های خاص غیر جراحی هم در حال تکوین است که هنوز موثر بودن آن به طور قطع ثابت نشده است و احتمالا در آینده برای افراد با محدودیت مصرف دارو به کار برده خواهد شد.

انتهای پیام/ س. حسینی