به عدم توانایی یک زوج در باردار شدن پس از یک سال تماس جنسی و بدون استفاده از هرگونه روش های پیشگیری از بارداری اطلاق می شود. ( در زنان با سن بالاتر از 35 سال بعد از 6 ماه)

به عدم توانایی یک زوج در باردار شدن پس از یک سال تماس جنسی و بدون استفاده از هرگونه روش های پیشگیری از بارداری اطلاق می شود. ( در زنان با سن بالاتر از 35 سال بعد از 6 ماه)

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج؛ شیوع ناباروری از حدود 10- 20 درصد از زوجها را در طول زندگی تحت تاثیر قرار می دهد. هرچه فاصله بین تماسهای جنسی بیشتر باشد احتمال ناباروری افزایش می باشد، بطوریکه شانس باروری حتی در یک زوج سالم در انتهای سال اول زندگی به 85 درصد کاهش می یابد.

علل و عوامل موثر بر ناباروری:

ناباروری دلایل متفاوتی دارد ، مردان و زنان هرکدام مسئول 40 درصد از موارد ناباروری بوده و در 10 درصد هر دو زوج عامل ناباروری بوده  و در 10 درصد باقیمانده هیچ علتی یافت نمی شود.

علل مربوط به زنان:

 پیرشدن دستگاه تولید مثل به خصوص تخمدان ها نقش عمده ای در ناباروری دارد، به علاوه افزایش سن خطر سقط را هم افزایش می دهد. اختلال تخمک گذاری که سندرم تخمدان پلی کیستیک(PCOS) یکی از علل عدم تخمک گذاری است. انسداد لوله های رحمی ، تغییر شکل فضای داخل رحم به دلیل تومورهای خوش خیم رحم مثل فیبرومها، چسبندگی های داخل رحم ، عفونتها و ترشحات غیرطبیعی و التهاب های مزمن رحم از دیگر علل ناباروری مربوط به زنان می باشد.

علل مردانه ناباروری:

اختلال در ساخت، تولید و انتقال اسپرم سبب ناباروری مردانه می باشد. اختلال ترشح هورمون های مردانه، واریکوسل، عوامل فیزیکی به ویژه افزایش حرارت موضعی بیضه ها در اثر مشاغلی مانند رانندگی، نانوایی، سونا و.. عوامل شیمیایی مانند گازهای شیمیایی، حشره کش ها، آلاینده های محیطی باعث ضعف و کندی حرکت اسپرم و در نتیجه ناباروری می باشد.

سایرعلل  مرتبط با ناباروری:

 آلاینده های هوای تنفسی ( سرب) حشره کش ها، کار با گازهای بیهوشی،امواج تلفن همراه، امواج مایکروویو، اشعه X و مواد رادیواکتیو نیز از علل ناباروری می باشند.

فشارهای روانی مانند استرس که عامل مداخله گر در عملکرد هورمون های محرک تولید اسپرم است . بیماریهای مزمن مانند دیابت ، بیماریهای تیروئید ، آنمی، حملات قلبی ، اختلالات کبد و کلیه، سرطان ها نیز با ناباروری مرتبط هستند.

شیوه زندگی: چاقی، لاغری و کمبود مواد غذایی مورد نیاز و مصرف مواد غذایی مضر نیز از علل مرتبط با ناباروری می باشند. زنانی با شاخص توده بدنی بین 25-39 ، دو برابر بیش از سایرین در معرض ابتلا به ناباروری قرار دارند و زنانی با شاخص توده بدنی کمتر از 19 و رژیمهای غذایی به خاطر کمبود مواد غذایی مهمی چون ویتامین B12، روی، آهن و اسیدفولیک ناباروری را تجربه خواهند کرد.

عقیمی در مردان و زنان با کمبود ویتامین E رابطه دارد و در بین کلیه مواد غذایی که با باروری مرتبط اند " روی" از همه مهم تر است و این ماده معدنی برای فعالیت صحیح صدها سیستم آنزیمی بدن ضروری می باشد.

نوشیدن قهوه و مواد غذایی حاوی کافئین ، استفاده زیاد از غذاهای آماده که حاوی مواد نگدارنده و سموم هستند نیز به کاهش توان باروری منجر می شوند.

بین تعداد سیگار مصرفی و نازایی رابطه مستقیم وجود دارد. ترک سیگار احتمال باروری را به میزان قابل توجهی افزایش داده  و درصد زایمان زودرس یا سقط جنین ناشی از استعمال سیگار را کاهش می دهد.

یکی از اصول قابل توجه در پیشگیری و درمان ناباروری در زنان ورزش می باشد. زنانی که تحرک کافی دارند زمانی که اقدام به باردار شدن می کنند با مشکلات کمتری روبرو می شوند. یکی از عمده ترین دلایل نازایی در زنان خصوصا در افراد چاق مربوط به عارضه تخمدان پلی کیستیک می باشد که می توان با انجام حرکات ورزشی متعادل از پیشرفت آن جلوگیری کرد.

 ارزیابی اولیه زوج نابارور:

شرح حال دقیق و معاینه فیزیکی که علت مشخص را مطرح نماید و به تمرکز روی علت کمک نماید. شرح حال دقیق مانند: تعداد حاملگی ها، قاعدگی دردناک، تعداد نزدیکی و اختلال عملکرد جنسی، سابقه جراحی، پاپ اسمیر غیرطبیعی، داروها، شغل و استفاده از الکل و سیگار، سابقه ناهنجاریهای فامیلی ، یائسگی زودرس و نازایی در خانواده، دردلگنی و شکمی، مقاربت دردناک و..

و معاینه فیزیکی نیز شامل وزن، وضعیت تیروئید، ترشحات breast، توده در لگن یا شکم و.. می باشد

درمانهای ناباروری:

روشهای درمانی شامل استفاده از هورمونها، داروها، جراحی و روشهای نوین کمک باروری می باشد.

با توجه به سهم مساوی علل مردانه و علل زنانه در ایجاد ناباروری، مراجعه هر دونفر برای تشخیص و پیشگیری علت ناباروری ضرورت دارد. تغییر رژیم غذایی، عدم استفاده از سیگار، الکل و موادر مخدر ، بی شک اولین گامهای حل مشکل به حساب می آیند و پس از آن ارزیابی دقیق علت ناباروری ضروری می باشد.