معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، گفت: اکثر موارد مسمومیت‌های گزارش‌شده با قارچ‌های سمی به علت مصرف تصادفی گونه‌های سمی قارچ به‌جای گونه‌های خوراکی آن است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، گفت: اکثر موارد مسمومیت‌های گزارش‌شده با قارچ‌های سمی به علت مصرف تصادفی گونه‌های سمی قارچ به‌جای گونه‌های خوراکی آن است.
به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، ابراهیم نعیمی افزود: این مسمومیت بیشتر در افرادی که در فصول رویش قارچ‌ها در نیمه دوم بهار در کوه های استان و حتی زمین های کشاورزی نسبت به جمع‌آوری گونه‌های سمی قارچ به‌زعم خوراکی بودن آن‌ها اقدام می‌کنند، مشاهده می‌شود.
وی با اشاره به علائم مسمومیت با قارچ‌های سمی اذعان داشت: مسمومیت بر اثر مصرف قارچ‌های سمی دارای طیف وسیعی از علائم و نشانه‌های بالینی بر اساس شدت است که به‌صورت بروز اختلالات گوارشی مانند تهوع، استفراغ، اسهال، دردهای شکمی، زردی چشم و یرقان دیده شده و از لحاظ اختلالات متابولیک سبب کاهش قند خون، اختلالات هورمون‌های تیروئیدی و اختلالات عصبی منجر به تشنج، بی‌قراری، توهم و اختلالات کلیوی می‌شود.
وی تصریح کرد: بروز علائم مسمومیت استفاده از قارچ های سمی بعد از 6 الی7 ساعت نمایان می شود و نشانه‌های اولیه مسمومیت‌های تأخیری بیشتر از 6 الی 12 ساعت بعد از مصرف قارچ سمی آغاز شده و باگذشت زمان پیشرفت کرده و ممکن است در طی 2 تا 6 روز بعد باعث مرگ شود.
وی ابراز داشت: خوشبختانه در بیش از نیمی از موارد مسمومیت‌های قارچی، شدت مسمومیت خفیف بوده و علایم و نشانه‌های بالینی در مسموم خودبه‌خود محدود شده و با این وجود، برخی از گونه‌های قارچ‌های سمی قادر به ایجاد مسمومیت‌های شدید بوده و در صورت عدم درمان مناسب می‌توانند کشنده باشند.
نعیمی خاطرنشان کرد: رویش گونه‌های مختلف قارچ‌های سمی در کشور ما که به‌صورت خود رو به ویژه در نواحی کوهستانی، کوهپایه‌ای و جنگلی در استان ما وجود دارند، سبب شده که هرساله گزارش‌هایی به‌صورت موردی از مسمومیت‌های انفرادی و یا جمعی به‌ویژه در اوایل بهار بین افرادی که به علت ناآگاهی و باهدف تهیه و مصرف خوراکی قارچ‌ها اقدام به جمع‌آوری قارچ‌های خودرو از نواحی کوهستانی، کوهپایه‌ای و جنگلی نموده اند و بعد از مصرف آن‌ها دچار مسمومیت می‌شوند ارائه شود.
پیشگیری از مسمومیت‌های ناشی از قارچ‌های سمی
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان ادامه داد: از مصرف قارچ‌های خودرو و یا جمع‌آوری‌شده توسط افراد عادی و یا قارچ‌هایی که به‌صورت فله‌ای عرضه می‌شوند، خودداری کنید و تنها قارچ‌هایی را که توسط مراکز مجاز و در بسته بندی‌های دارای مجوزهای سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت، درمان و پزشکی می‌باشند، مصرف نمایید.
نعیمی گفت: شناسایی انواع خوراکی قارچ از انواع سمی تنها بر اساس خصوصیات ظاهری مانند شکل، رنگ، بو، قوام و مزه مشکل بوده و تنها توسط متخصصان و کارشناسان مجرب قارچ‌شناسی و گیاه‌شناسی امکان‌پذیر است.
وی افزود: بنابراین به توصیه‌های برخی از افراد عادی در تشخیص انواع سمی از انواع خوراکی قارچ توجه نکنید و مصرف قارچ‌ها توسط پرندگان و سایر جانوران اهلی و وحشی نشان‌دهنده غیر سمی بودن قارچ برای انسان نیست.
وی اذعان داشت: برخی از روش‌ها و معیارهای سنتی مانند تغییر رنگ قاشق نقره در اثر تماس با قارچ، یا وجود حشرات در اطراف قارچ و محل رویش قارچ معیار علمی و صحیحی برای تشخیص عدم سمیت قارچ در همه موارد نیست و هرگز قارچ‌ها را به‌صورت خام و به مقدار زیاد مصرف نکنید.
رئیس مرکز بهداشت استان در ادامه نیز ابراز کرد: هرچند در برخی موارد حرارت، برخی از مواد سمی موجود در قارچ‌ها را از بین می‌برد، با این‌وجود برخی از سموم موجود در قارچ‌ها مقاوم به گرما بوده و در اثر فرآیندهای آماده‌سازی غذا مانند کباب کردن، آب پز کردن، سرخ کردن، و بخارپز کردن قادر به تخریب کامل مواد سمی موجود در قارچ نیست.
وی یادآور شد: در صورت بروز علائم و نشانه‌های گوارشی به‌صورت تأخیری (12-5 ساعت پس از مصرف خوراکی قارچ)، هر چه سریع‌تر بیمار را به مرکز درمانی تخصصی سم‌شناسی بالینی و مسمومیت‌ها منتقل کرده و همچنین انتقال سریع بیمار مسموم به یک مرکز درمانی تخصصی امکان درمان موفقیت‌آمیز را افزایش می‌دهد و هرگونه تأخیر در این امر سبب افزایش احتمال شکست درمان و حتی مرگ بیمار می‌شود.
نعیمی افزود: در این موقع از سال اطلاع رسانی نحوه تشخیص قارچ های سمی برای آگاهی مردم مدام صورت گرفته که تقاضا داریم از مردم عزیز با مشاهده علائم و نشانه‌های بالینی اولیه به‌ویژه از نوع تأخیری در فردی باسابقه مصرف خوراکی قارچ، از هرگونه خوددرمانی و درمان علامتی پرهیز نموده و بیمار را در اسرع وقت به بیمارستان منتقل نمایید.
وی در پایان خاطر نشان کرد: در صورت امکان، نمونه باقی‌مانده قارچ مصرف‌شده توسط بیمار را نیز برای شناسایی کادر پزشکی در بیمارستان به همراه داشته باشید.5
