به گفته ی رئیس دانشکده بهداشت و متخصص تغذیه دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، دیابت افزایش غیر طبیعی قند خون است که عوارض ناشی از آن در دو بخش عوارض کوتاه مدت با علایمی از قبیل گیجی، تاری دید، پرخوری و تشنگی بیش از حد و عوارض دراز مدت مانند تخریب کلیه ها، مشکلات بینایی و چشمی، اختلال سیستم عصبی و بیماری های قلبی- عروقی همراه است.

به گفته ی رئیس دانشکده بهداشت  و متخصص تغذیه دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، دیابت افزایش غیر طبیعی قند خون است که عوارض ناشی از آن در دو بخش عوارض کوتاه مدت با علایمی از قبیل گیجی، تاری دید، پرخوری و تشنگی بیش از حد و عوارض دراز مدت مانند تخریب کلیه ها، مشکلات بینایی و چشمی، اختلال سیستم عصبی و بیماری های قلبی- عروقی همراه است.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج؛ دیابت نتیجه اختلال در متابولیسم گلوکز در بدن است که عدم ترشح انسولین یا ناکافی بودن ترشح آن، دلیل این بیماری است. دیابت را به دو نوع تقسیم می کنند. در نوع اول آن(عدم ترشح انسولین)، بیشتر اختلالات ایمنی ناشی از بعضی بیماری های ویروسی است که سیستم ایمنی سلول های پانکراس را از بین می برد و در نوع دوم آن(ناکافی بودن ترشح انسولین)، که بیشتر ریشه در تغذیه نامناسب، عدم فعالیت فیزیکی و ژنتیک فرد دارد، به تدریج سلول های پانکراس (بتا) توانایی تولید انسولین را از دست داده ،و انسولین کمتری ترشح می کنند یا اینکه گیرنده های این هورمون دچار اختلال می شوند.

عوارض دیابت به واسطه بالا رفتن قند خون و ترکیب پروتئین های بدن با قند و  اختلالات متابولیک حاصل از قند خون بالاست که موجب افزایش چربی  خون، تخریب کلیه ها، اختلال بینایی، اختلال  عملکرد اعصاب محیطی است و در صورت عدم کنترل منجر به نارسایی کلیه، نابینایی، قطع عضو و مشکلات دیگر می شود.

دکتر جان محمد ملک زاده ؛ با اشاره به شعار هفته سلامت امسال " غلبه بر دیابت Stay super, beat the diabetes " که به دلیل اهمیت این بیماری است، گفت : کنترل وزن تاثیر بسیار چشمگیری در پیشگیری از بیماری دیابت دارد و تحقیقات نشان داده اند که کاهش وزن شانس ابتلاء به دیابت را تا حد زیادی کاهش می دهد.

وی افزود: علاوه بر کنترل وزن، فعالیت های فیزیکی و ورزش نیر در جلوگیری از بروز این بیماری مؤثر است.

وی مصرف زیاد قندها و افزایش چربی خون را از دیگر عوامل موثر بربروز دیابت دانست و اظهار کرد: افزایش چربی خون در طولانی  مدت باعث تخریب سلول های پانکراس و در نتیجه دیابت می شود بنابراین تنظیم چربی خون در پیشگیری از بیماری فوق ضروری است.

وی به افرادی که فشارخون بالا دارند توصیه می کند با مصرف دارو و رژیم غذایی و ورزشهای مناسب نسبت به رفع این مشکل اقدام کنند چرا که این نارسایی نیز زمینه ساز بروز دیابت است.

تنظیم قند خون مهمترین درمان در بیماران دیابتی است / قند مصرفی باید کنترل شود، قند طبیعی یا غیر طبیعی فرقی نمی کند

دکتر ملک زاده متخصص تغذیه ادامه داد: با توجه به اینکه مهمترین مشکل و اختلال در دیابت بالا رفتن قندخون و کنترل آن است، تنظیم قند دریافتی متناسب با نیاز فرد و هماهنگ با داروهای مصرفی ، اهمیت بسزایی در درمان بیماری یاد شده دارد. یعنی قند طبیعی یا غیر طبیعی فرقی نمی کند استفاده از آن ها باید کنترل انجام شود.

وی با تصریح اینکه نه تنها مقدار قند بلکه زمان دریافت غذا متناسب با داروهای مصرفی نیز باید کنترل شود، ابراز کرد: در تنظیم غذای دریافتی معمولا قندهای ساده مثل شکر، عسل، مربا، شیرینی جات و شربت ها بهتر است قطع  و قندهای پیچیده مثل برنج، نان، ماکارونی و حبوبات تا حد زیادی باید کاهش یابند.

به گفته ی این متخصص تغذیه، هر فرد متناسب با فعالیت  های فیزیکی، جنسیت و سن، نیاز متفاوتی به انرژی و قند دارد که باید برای هر شخص جداگانه محاسبه و منظور شود.

افراد دیابتی در سنین مختلف تغذیه متفاوتی دارند

دکتر ملک زاده به ابتلاء برخی افراد به بیماری دیابت در سنین  کودکی و نوجوانی اشاره و بیان کرد: تغذیه افراد مبتلاء به این بیماری با توجه به شرایط فرد ونوع انسولین مصرفی (کوتاه مدت،میان مدت و دراز مدت)  متفاوت بوده اثرگذاری رژیم غذایی، نیاز به زمان بندی مناسب دارد.

وی در ادامه بحث تغذیه این بیماران تصریح کرد: تغذیه مبتلایانی که نارسایی کلیه ندارند با افزایش پروتئین و کاهش قند دریافتی انجام می شود به طوریکه کل انرژی دریافتی از راه کربوهیدراتها بین 50تا 60 درصد و مقدار چربی مصرفی نباید بیشتر از 30 درصد انرژی دریافتی باشد و در عین حال منبع قندهای در یافتی بایداز غذاهای حاوی کربوهیدرات کمپلکس مانند غلات کامل، میوه ها و سبزیهاباشد.

از نظر این متخصص تغذیه چربی دریافتی باید کمتراز 7 درصد چربی حیوانی وحدود 10 درصد ازچربیهای غیراشباع پلی  مانند روغن سویا، کانولا( نوعی کلزا) یا روغن بذرکتان  و بقیه آن از روغن هایی مثل روغن زیتون استفاده شود.

دکتر ملک زاده اضافه کرد: هم  زمان با اصلاح مصرف قند، پروتئین و چربی، افزایش استفاده از غذاهای حاوی فیبر مانند میوه و سبزیجات نیز توصیه می شود.

 وی گفت: افزایش فعالیت های فیزیکی و ورزش روزانه  در بهبود قند خون بیماران دیابتی مؤثر است به طوریکه ورزش ترکیبی از ورزش های مقاومتی و استقامتی باشد مانند ایروبیک، پیاده روی و دوچرخه سواری که سوخت اصلی ماهیچه ها ، چربی و در ورزش های مقاومتی مثل وزنه برداری و بدن سازی، که سوخت عمده ماهیچه ها گلوکز است.

مصرف داروهای گیاهی برای بیماران دیابتی ممنوع !

دکتر ملک زاده با بیان اینکه گاهی دیده می شود بیماران دیابتی بطور خودسر یا با مراجعه به عطاری ها یا طبیبان محلی اقدام به مصرف داروهای گیاهی می کنند ابراز کرد: اثرات کامل داروهای گیاهی شناخته شده نیست و امکان دارد استفاده بی رویه از آن ها نه تنها موجب بهبود نشود بلکه عوارض جانبی متعددی ایجاد کرده و بیماری را وخیم تر کند.

وی توصیه کرد: بهتراست این بیماران  برای درمان به پزشک متخصص داخلی یا غدد و متخصص تغذیه مراجعه کرده و دارو و رژیم غذایی لازم را دریافت کنند.

بزودی، متدهای آموزشی اصلاح سواد سلامت بیماران دیابتی اجرا می شود

 رئیس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان از اجرای برنامه های تحقیقاتی متدهای آموزشی خاص برای اصلاح سواد سلامت مبتلایان به دیابت و اصلاح کنترل این بیماری خبر داد و افزود:دانشکده به عنوان یک محیط علمی برنامه های پژوهشی متفاوتی برای دیابت دارد که در صورت مؤثر بودن این روش ها میتواند با کمک سایر بخشهای دانشگاه برای بیماران و جامعه نیز اجرا شوند.

دکتر ملک زاده ادامه داد: علاوه بر موارد فوق برنامه های آموزشی و کارگاهی دیگری با حضور پزشکان، کارشناسان، بیماران و دانش آموزان در دانشگاه علوم پزشکی برگزار و زمان اجرا از طریق سایت توسعه آموزش پزشکی یا سامانه پیامکی اطلاع رسانی می شود.

وی اظهار کرد: دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان بخصوص در گروه تغذیه برای بازآموزی پرسنل کلینیک های درمانی شهری و روستایی و مشاوره بیماران دیابتی و انجام برنامه های مشاوره ای تغذیه و رژیم درمانی آماده همکاری است.

وی تأکید کرد: همکاری دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان در راستای اجرای برنامه های متفاوت و کمک به رفع نیازهای جامعه منوط به اعلام نیاز برنامه های آموزشی و پژوهشی از سوی معاونت بهداشتی و درمانی دانشگاه به این دانشکده است.