نان یک کالای استراتژیک و قوت غالب است و گاهی سرمایهگذاری بر روی برخی اقلام خاص، بازده سلامت بیشتری برای جامعه دارد. انتظار داریم در این پویش، همه دستگاهها به ویژه متولیان آموزش سلامت، مشارکت حرفهای داشته باشند
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به پویش ملی "نان وسلامت" از اجرای این پویش از ۱۵لغایت۳۰آذر ماه در استان خبر داد.
به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، دکتر مسلم شریفی، در نشست "نان وسلامت" گفت: گاهی مشاهده میکنیم نانی که ممکن است حتی استانداردهای بهداشتی اولیه را به طور کامل رعایت نکند، به دلیل تناسب با قدرت خرید، مشتریان زیادی دارد. این نشان میدهد وجود تقاضا لزوماً به معنای کیفیت یا بهداشت مطلوب نیست، بلکه حاصل محاسبه اقتصادی خانوار است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به پویش ملی "نان وسلامت" افزود: در این پویش به تعریف و تبیین روشن از نان سالم که حداقلیتر و ملموستر از مفهوم تخصصی نان کامل است و کمک و مشارکت جدی حوزه بهداشت در آموزش این مفهوم به مردم نیازمندیم.
رییس مرکز بهداشت استان، عنوان کرد: هدف ما در این پویش، تحرک بخشیدن به تقاضا و هدایت آن به سمت نان سالمتر است.
وی تصریح کرد: نان یک کالای استراتژیک و قوت غالب است و گاهی سرمایهگذاری بر روی برخی اقلام خاص، بازده سلامت بیشتری برای جامعه دارد. انتظار داریم در این پویش، همه دستگاهها به ویژه متولیان آموزش سلامت، مشارکت حرفهای داشته باشند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی عنوان کرد: برای آموزش مفهوم نان سالم و تغییر ذائقه مردم، نیاز به تغییر در نحوه ارتباط و فرهنگسازی داریم، انتظار داریم صدا و سیما با نگاهی تخصصیتر به مقوله سلامت نان وارد شود و با تولید محتوای مؤثر، ذائقه عمومی را به سمتی هدایت کند که نان سفید کمکیفیت یا غیربهداشتی، خودبهخود پس زده شود و تقاضا به سمت نان سالمتر و باارزشتر برود، این نیازمند همکاری همهجانبه در سطوح خرد و کلان، از آموزش و پرورش و روابط عمومی دستگاهها تا رسانه ملی است.
این مقام مسئول در دانشگاه علوم پزشکی استان، با اشاره به شرایط اقتصادی جامعه افزود: با توجه به شرایط تورمی، باید در توصیههایمان محافظهکار و واقعنگر باشیم، به گونهای که جامعه توان پذیرش عملی آن را داشته باشد. نباید به سمت توصیههایی برویم که اجرایی نیستند. باید از فرصت این پویش به شکل بهینهتری استفاده کنیم.
دکتر شریفی ادامه داد: لازم است نشستهای تخصصی و گفتوگوی مستقیم با تمام ذینفعان – از جمله اتحادیه نانوایان، اداره کل غله، استانداری، فرمانداریها و شورای تأمین آرد برگزار شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه تعداد نانواییهای الگو در این حوزه محدود است، گفت: این پویش باید مسئولیت هر دستگاه را به روشنی تبیین کند و حلقههای مختلف را فعال سازد.
رییس گروه واحد بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی، گفت: این پویش بهصورت سالانه و عمدتاً در ماه آذر به مدت دو هفته برگزار میشود و هر سال یک موضوع کلیدی تغذیهای را برای اطلاعرسانی و پوشش گسترده انتخاب میشود، امسال با توجه به اهمیت و چالشهای موجود، موضوع "نان و سلامت" در مرکز توجه قرار گرفته است.
فرشته بوستانی، به تحلیل وضعیت کنونی نان در استان پرداخت و گفت: نان به دلیل برخورداری از یارانه و قیمت مناسب، یکی از ارکان اصلی تأمین انرژی، به ویژه برای دهکهای کمدرآمد و عموم مردم است؛ به طوری که بیش از ۵۰ درصد از کالری دریافتی افراد، به ویژه در سنین پایین، از نان تأمین میشود، مسئله اصلی در استان ما، عدم دسترسی به نان کامل (با آرد کامل) است. در حال حاضر آرد کامل به صورت محدود و عمدتاً از استانهای همجوار وارد میشود و در دسترس نیست.
در ادامه زهره خسروانی، به طبقهبندی نانها اشاره کرد و افزود: نان سنگگ کالری کمتر و پروتئین بالاتر دارد. این نان به دلیل فرآیند تخمیر و استفاده از خمیرمایه، باعث آزادسازی بهتر ویتامینها و املاح میشود. متأسفانه در استان و شهر یاسوج، دسترسی به نانواییهای سنگک بسیار محدود است و عمده نان مصرفی، لواش است.
کارشناس واحد بهبود تغذیه در ادامه به مشکل استفاده از جوششیرین اشاره و هشدار داد: استفاده از جوششیرین در پخت نان، یک افزودنی غیرمجاز و مضر است. این ماده باعث قلیایی شدن محیط شده و نه تنها برای دستگاه گوارش آسیبزاست، بلکه مانع جذب ریزمغذیهای ضروری مانند آهن و روی میشود. از آنجا که نان سهم عمدهای از دریافت روزانه را تشکیل میدهد، این موضوع یک چالش بهداشتی بزرگ است. حتی اقدامات مفیدی مانند غنیسازی آرد با آهن و اسیدفولیک نیز در صورت استفاده از جوششیرین، تأثیر خود را از دست میدهند.
وی در خصوص نمک گفت: خوشبختانه در مورد نمک تا حد زیادی در چارچوب همکاریهای بینبخشی موفق به کنترل و استانداردسازی شدهایم. نمک زیاد هم با ذائقه مردم سازگار نبود و هم خطر افزایش فشار خون را به دنبال داشت.
زهره خسروانی سپس موضوع افزودن دستی سبوس را مطرح کرد و توضیح داد: به دلیل عدم دسترسی به آرد کامل واقعی، گاهی سبوس به صورت دستی به نان اضافه میشود. این کار اگرچه فیبر نان را افزایش میدهد، اما به دلیل عدم همراهی با فرآیند تخمیر درون آرد، باعث آزادسازی ویتامینها و املاح موجود در سبوس نمیشود و فواید نان کامل را ندارد، سبوس باید از ابتدا در ساختار آرد وجود داشته باشد.
وی در مقایسه نانهای صنعتی و سنتی گفت: نانهای صنعتی به دلیل فرآیندهای مکانیزه و کنترل شده، از نظر دقت در فرمولاسیون و کاهش احتمال آلودگی، مزایایی دارند. اما متأسفانه به دلیل قیمت بالاتر و عدم برخورداری از یارانه، سهم کمتری از سبد مصرفی خانوارها را به خود اختصاص میدهند، نان سفید صنعتی نیز به دلیل شاخص گلیسمی بالا، باعث آزادسازی سریع قند در خون شده و با مقاومت به انسولین، چاقی و بیماریهایی مانند دیابت و سندرم تخمدان پلیکیستیک مرتبط است. در مقابل، نان کامل صنعتی منبعی عالی از فیبر و ریزمغذیهاست.
کارشناس بهبود تغذیه تأکید کرد: مصرف کم غلات کامل (مانند نان کامل) یکی از عوامل اصلی مرگومیر زودرس ناشی از بیماریهای غیرواگیر مانند بیماریهای قلبی-عروقی و دیابت است، نان کامل با دارا بودن فیبر، ویتامینهای گروه B و املاحی مانند آهن، میتواند در پیشگیری و کنترل بیماریهایی مانند دیابت، چاقی و فشار خون بالا نقش بسیار مؤثری ایفا کند. بنابراین، حرکت به سمت تولید و ترویج نان کامل، نیازمند عزم و همکاری جمعی تمامی دستگاههای اجرایی، نظارتی و فرهنگی است.